7.
Lại hai năm nữa trôi qua, nay ta đã hai mươi hai tuổi.
Chớp mắt một cái, Phúc Quý đã làm việc tại quán được hai năm rưỡi. Trong khoảng thời gian ấy, dáng người hắn lớn nhanh trông thấy. Đầu năm mới may y phục cho người làm, cuối năm đã không còn vừa nữa.
Hình như trong nhà có biến, Phúc Quý đến quán ngày một thưa thớt.
Ta từng dò hỏi đôi lần, thấy hắn cứ quanh co né tránh, nên cũng không gặng hỏi thêm. Cuối năm phát tiền công, ta lặng lẽ đưa hắn gấp đôi năm trước.
Phúc Quý đón lấy túi tiền, cân nhắc trọng lượng, liền tỏ vẻ nghi hoặc.
Cuối năm, phần lớn người làm đều về quê ăn Tết.
Để tiễn họ, đêm ấy ta vào bếp đích thân nấu nướng, lấy ra vò rượu ngon nhất trong quán, vui vẻ bày biện một bàn tiệc ấm cúng.
Ba năm trôi qua, cây nhỏ trong sân đã cao lớn, cành lá vững chãi hơn trước không ít.
Gió bấc thổi ào ào, cuốn theo lớp tuyết đọng trên cành bay lả tả.
Sau mấy tuần rượu, ai nấy đều đã ngà say.
Phúc Quý kéo nhẹ tay áo ta, thì thầm hỏi nhỏ:
“Chưởng quỹ, có phải ngươi phát nhầm tiền công rồi không?”
“Không nhầm đâu”, ta mỉm cười, “Ngươi cứ cầm lấy, lo cho chuyện nhà cho yên ổn.”
“Chỉ cần nhớ một điều, nếu gia sự có gì chẳng lành, trở lại đây làm tiểu nhị cũng không là chuyện đáng xấu hổ.”
Trước kia từng có một đôi phu thê làm công trong quán, khi quê nhà gặp nạn, họ khóc lóc xin ta cho về.
Lúc ấy, ta cũng phát thêm một tháng tiền công, dặn rằng nếu ngoài kia không còn chốn dung thân, cứ quay lại đây.
Việc buôn bán trong quán ngày một phát đạt, nuôi thêm vài người cũng chẳng phải điều khó.
Phúc Quý vừa cười vừa rơm rớm nước mắt:
“Cũng không đến nỗi thảm đến thế đâu.”
Thiếu niên mười bảy tuổi, tuy vẫn còn nét ngây ngô, song tính tình đã chững chạc hơn xưa rất nhiều.
Hắn xin nghỉ mấy tháng, nói rằng phụ thân lâm bệnh nặng, cần trở về phụng dưỡng.
8.
Qua Tết Nguyên đán, lại đến kỳ thi Hội vào tháng Hai.
Khác với mọi năm, năm nay Thánh thượng lâm bệnh, kỳ thi được giao cho Thái tử chủ trì.
Thánh thượng vốn rất sủng ái thê tử kết tóc, mà Thái tử lại là trưởng tử do Hoàng hậu sinh ra, địa vị càng tôn quý.
Chỉ tiếc rằng Tiên hoàng hậu mất sớm, ngoại thích của Thái tử cũng đã suy tàn.
Trong khi đó, Lưu quý phi xuất thân danh môn vọng tộc, lại liên tiếp sinh hạ hoàng tử, xưa nay luôn dòm ngó ngôi vị cửu ngũ chí tôn.
Từng có lời đồn rằng Thánh thượng muốn phế Thái tử, lập Nhị hoàng tử làm trữ quân.
Song nay lại để Thái tử đứng ra chủ trì kỳ thi lớn, đủ thấy những lời đồn đó hoàn toàn vô căn cứ.
Dù là chuyện trọng đại nơi triều cục, cũng chẳng mấy ảnh hưởng đến dân thường.
Thi Hội gần kề, thí sinh khắp nơi nô nức kéo về kinh thành.
Có điều khác lạ năm nay là, những sĩ tử có tiền lại bỏ qua các hội quán sang trọng trong Đông Thành, Tây Thành, nhất mực đổ về “Kim Bảng Lâu”.
Tiếc thay, càng giàu có, lại càng khó được thu nhận.
“Công tử, xin thứ lỗi, viên trân châu trên mũ ngài trị giá ngàn vàng, tiểu điếm không dám tiếp đãi.”
“Công tử, xin hồi bước.”
“Công tử…”
Thi Hội năm ấy, Kim Bảng Lâu chỉ tiếp đón những sĩ tử thật sự nghèo khổ.
Chưởng quỹ cả ngày đứng ở cửa, miệng khô lưỡi đắng từ chối hết lượt này đến lượt khác những công tử y phục là lượt, khí chất phi phàm.
Thế mà dù đã sàng lọc khắt khe, chỗ ở vẫn không đủ.
Kim Bảng Lâu tuy tốt, song làm sao gánh nổi hết thí sinh nghèo thiên hạ? Càng chẳng thể che chở cho hết thảy bách tính cơ hàn.
Ba năm trước, nhà của Lý thúc vì từng cho Trạng nguyên trọ mà được người giàu bỏ ra số bạc lớn mua lại, mong con cháu có thể “gần cát sinh quý”.
Nhưng thiên hạ chẳng thiếu Lý thúc.
Nhà Triệu thúc, Tề ma ma, Tiền đại nương quanh đó, các gian phòng trống cũng đều chật ních sĩ tử, chen chúc trong những căn buồng tối tăm, chăn màn ẩm mốc.
Chỉ mười đồng tiền, cũng đủ ở tạm qua đêm.
Sáng hôm sau, quán “Hoành Thánh Tống Châu” vừa mở cửa, hương thơm đã lan xa mười dặm.
Góc phố quen thuộc, lại có vài bóng người lén lút đứng đó, thập thò ngó nghiêng.
Ta khẽ thở dài, như ba năm trước, vẫy tay gọi họ:
“Lại đây, quán ta có thể ghi sổ.”
9.
Sau khi kỳ thi Hội kết thúc, kinh thành bỗng xảy ra một trận binh biến, không lớn đến mức động trời, nhưng cũng đủ khiến lòng người chao đảo.
Đêm Hoàng thượng băng hà, có kẻ dẫn binh xông vào cổng cung giữa canh ba. Cung cấm rối loạn, kinh thành náo động. Bọn cướp thừa dịp hỗn loạn, kéo nhau vào thành, nhắm vào những nhà phú hộ cướp bóc.
Song Đông thành, Tây thành toàn là phủ đệ của quan lại quyền quý, nhân lực đông đảo, binh lính canh phòng nghiêm ngặt, bọn cướp tấn công cả đêm cũng không phá nổi mấy cánh cửa.
Có kẻ lanh trí, bèn đổi hướng sang Nam Thành.
Nam Thành vốn là nơi tụ cư của dân nghèo, thế lực mỏng manh, một nhà bốn năm miệng ăn, chỉ một nhát đao là đủ gieo họa. Tuy chẳng có bao nhiêu bạc tiền, nhưng vẫn hơn là tay trắng mà lui binh.
Tạ Tri Học cùng mấy vị quan từng nợ tiền hoành thánh của ta đã cho người gửi thư báo trước, dặn ta đóng cửa cẩn mật. Có vị còn chu đáo cử vài tên binh lính đến hộ vệ.
Vừa nhận được tin, ta lập tức gọi toàn bộ dân xóm và đám sĩ tử đang trọ tạm trong quán, gom lại hết thảy vào quán hoành thánh để tránh họa.
Trần gia cũng cử người mang theo binh đến giữ cửa.
Bọn cướp thấy nơi đây đông người, phòng thủ vững chắc, cuối cùng cũng không dám mạo hiểm xông vào, để mặc đêm dài trôi qua trong bình an.
Tình hình trong cung dần sáng tỏ. Kẻ gây loạn chính là các Hoàng tử, con trai của Lưu Quý phi. Vì bất mãn chuyện Hoàng thượng lập Thái tử làm người kế vị, chúng toan uy hiếp, ép ngài sửa di chiếu.
May thay, Thái tử từ lâu đã chuẩn bị chu đáo, kịp thời phái người đem chiếu thư đến tướng lĩnh đóng quân ngoài thành, mệnh ông ta lập tức hồi triều cứu giá.
Thái tử hành động mau lẹ, khiến Hoàng thượng yên tâm băng hà.
Sau đó, tân đế đăng cơ.
Các Hoàng tử tạo phản đều bị xử trảm, Lưu Quý phi tạ tội tự vẫn, cả tộc Lưu gia bị tru di.
Chợ Nam Thành m.á.u chảy thành sông, dân kinh thành mấy ngày liền chìm trong nỗi hoang mang.
Thế nhưng, chẳng bao lâu sau, bảng vàng kỳ thi Hội vừa công bố đã khiến bầu không khí trở nên tưng bừng.
Không rõ là trùng hợp hay hữu ý, Trạng nguyên năm nay lại là một sĩ tử từng nợ tiền hoành thánh ở quán ta.
Trong kỳ thi Điện, khi tân đế nghe hắn nhắc đến hoàn cảnh gia cảnh khó khăn, từng nương nhờ ở Nam Thành, lại còn nợ tiền mì trong quán “Hoành Thánh Tống Châu”, người bật cười ha hả.
Hoàng đế chỉ vào Tạ Tri Học – nay đã là Hộ bộ Thị lang – mà nói:
“Liên tiếp hai khóa đều xuất Trạng nguyên, quán này đúng là phong thủy bảo địa.”