CHƯƠNG 2

Chuyện ấy lan truyền khắp nơi, người người kéo đến quán ta, không chỉ muốn xem mặt ta, mà còn muốn nếm thử bát hoành thánh đã “nuôi dưỡng” nên một vị Trạng nguyên.

Cùng lúc, không ít sĩ tử cũng lần lượt tới trả nợ cũ.
Có người công thành danh toại, có kẻ thi hỏng trở về. Có người gặp được cơ hội mới, trả gấp mười, gấp trăm lần số nợ, có kẻ vì bần hàn, vừa trả xong đã vội vàng rời đi. Lại có người, từ đó biệt vô âm tín, không còn trở lại.

Lòng người dễ đổi, thế sự vô thường, vốn là lẽ thường tình.

Ta mở sổ nợ, ai trả thì đánh dấu, không thiếu một ai.
Tính toán số tiền tích góp bao năm, ta quyết định mua lại căn nhà bên cạnh quán, sửa sang cẩn thận.

Căn nhà không lớn, vừa vặn đặt được tám bộ bàn ghế.
Nhờ danh tiếng của Tạ Tri Học, không ít văn nhân mặc khách tìm đến, gọi một bát hoành thánh, xem như thưởng trà bàn đạo.

Để làm vừa lòng khách quý, ta thuê người sơn sửa lại quán, còn cho chạm trổ hoa văn tinh xảo lên mái hiên và bàn ghế.
Biết văn nhân yêu thích cỏ cây, ta còn trồng thêm mấy khóm trúc bên hiên, trang trí cho quán thêm phần thanh nhã.

Sau cùng, ta cho treo tấm biển gỗ trước cửa, khắc bốn chữ lớn: “Hoành Thánh Tống Châu.”

Tấm biển vừa treo, “Tống cô nương” trong lời đồn từ đó có tên, trở thành “Tống Châu”.

Hai tháng sau, ngay buổi chiều trước ngày khai trương “Hoành Thánh Tống Châu”, ta lại gặp Tạ Tri Học.
Khi ấy, hắn đã thành thân với tiểu thư phủ Các Lão, được bổ nhiệm làm Viên ngoại lang Bộ Hộ.

Xe ngựa dừng trước cửa quán. Tạ Tri Học xuống trước, sau đó nhẹ nhàng đỡ thê tử bước xuống.

Nam Thành vốn dân dã, xe ngựa sang quý như vậy, quả thật khiến người đi đường phải ngó nghiêng dòm ngó.

Ta đang giám sát thợ mộc, thấy bên ngoài xôn xao liền bước ra.
Vừa thấy ta, phu thê họ liền hành lễ.

“Ôi chao, đây là làm gì vậy! Mau đứng dậy, đứng dậy đi!” Ta hốt hoảng chạy tới.
Song cả hai nhất quyết không chịu.

Tạ phu nhân cầm tay ta, ngước mắt dịu dàng nói:
“Khi phu quân túng thiếu, may nhờ Tống cô nương nhiều phen cứu giúp. Nay hắn công danh viên mãn, phu thê chúng ta không thể không đến tạ ân.”

Ta bối rối: “Chỉ là mấy bát hoành thánh, nào đáng nhắc tới...”
“Ơn nhỏ, cũng là ơn. Báo đáp lớn hay nhỏ là ở lòng người.”

Lần này, phu thê họ ngoài sính lễ còn mang theo một tờ khế đất — chính là mảnh đất cạnh quán ta.
Nơi đó trước từng là tửu lâu, sau làm ăn thất bát, chưởng quỹ chuyển về Tây Bắc.

Tạ phu nhân đưa khế đất ra, ta liền từ chối:
“Cái này quý giá quá, ta không thể nhận.”

Nàng mỉm cười:
“Tiền hoành thánh Trạng nguyên lang đã trả đủ từ lâu.”

Sau vài lần từ chối qua lại, thấy ta quả thật không muốn nhận, Tạ phu nhân liền thay đổi đề nghị:
“Chúng ta muốn dựng một quán trọ tại đây. Quán sẽ mở cửa bình thường, nhưng mỗi mùa thi cử, sẽ đón miễn phí các sĩ tử đến ở.”

Ta lặng người. Đây quả thực là một nghĩa cử to lớn.
Ta mỉm cười, cúi đầu hành lễ:
“Đại ân này, thay mặt bao sĩ tử trong thiên hạ, ta xin cảm tạ.”

5.

Sau khi quán Hoành Thánh Tống Châu được tu sửa hoàn tất, khách điếm bên cạnh cũng khởi công chỉnh lý.
Cùng thời điểm ấy, danh tiếng của ta và Tạ Tri Học ngày một lan xa, thậm chí vang vọng ra ngoài kinh thành.
Thiên hạ đồn rằng, Tạ Trạng nguyên là người trọng tình báo nghĩa, còn Tống cô nương bán hoành thánh lại là người không vướng bận ơn sâu nghĩa nặng.
Cả hai đều một lòng vì dân vì nước, lo cho quốc kế dân sinh, mang lại lợi ích cho lê dân bá tánh.

Có một giai thoại như vậy, việc buôn bán của Hoành Thánh Tống Châu càng thêm hưng thịnh.
Một thân một mình, ta chẳng kham nổi công việc bề bộn, bèn thu nhận thêm vài người làm.

Trong số ấy, có một thiếu niên tên Phúc Quý, tuổi chừng mười bốn, mười lăm, tính tình lanh lợi, hoạt bát.
Lúc đến xin việc, thấy hắn ăn vận không tệ, ta bèn hỏi:
“Ngươi ăn mặc sạch sẽ gọn gàng, sao lại nguyện đến làm thuê cho quán hoành thánh nhỏ bé của ta?”

Phúc Quý bĩu môi, tỏ vẻ bất mãn:
“Phụ thân ta hỏi một quả trứng gà đáng giá bao nhiêu. Ta đáp sai, liền bị đuổi ra khỏi nhà. Ông bảo, bao giờ biết được giá cả bình thường, mới cho quay về tiếp quản gia nghiệp.”

Nghe xong, ta bật cười:
“Thế ngươi nghĩ một quả trứng gà giá bao nhiêu?”

Phúc Quý lúng túng đáp:
“Mười lượng...?”

Ta thở dài, từ trong bếp lấy ra hai quả trứng trà:
“Trứng trà ở quán ta, bán một đồng tiền một quả. Mua sỉ ở chợ, bảy quả chỉ năm đồng. Mười lượng bạc mà ngươi nói, đủ cho một gia đình trung lưu ở Nam Thành sống no đủ suốt một năm.”

Phúc Quý cúi đầu không nói.
Y phục trên người hắn, tuy nhìn qua thì giản dị, nhưng nếu để ý kỹ, từ đường kim mũi chỉ cho đến kiểu dáng đều rất tinh xảo, e là công tử nhà quyền quý giả dạng thường dân, lén chạy ra ngoài.

“Nếu thật lòng muốn làm việc ở đây, quán ta có phát y phục cho người làm”, ta nói, “Bộ đồ ngươi mặc không hợp, sợ khách đến nhìn thấy lại không dám bước vào quán.”

Nghe thế, Phúc Quý lập tức ngẩng đầu, mắt sáng như sao:
“Chưởng quỹ cứ yên tâm! Ta nhất định sẽ làm việc thật tốt!”

6.

Tuy chưa từng làm thuê, nhưng đầu óc Phúc Quý lanh lẹ, tính tình lại xởi lởi, chẳng mấy chốc đã hòa nhập cùng mọi người.
Nửa tháng sau, đứng nơi cửa quán, dáng vẻ công tử thế gia trên người hắn đã biến mất, chỉ còn lại thần sắc của một tiểu nhị quen thuộc nơi chốn phồn hoa.

Chữ viết của Phúc Quý rất đẹp, hắn còn viết cho quán một tấm biển mới, điểm thêm mấy bức thư họa, khiến quán hoành thánh nhỏ bé bỗng trở nên nhã nhặn thanh tao.

Vài tháng sau, khách điếm bên cạnh cũng hoàn tất tu sửa. Tạ Tri Học đặt tên là Kim Bảng Lâu, ngụ ý rằng, ai lưu trú nơi đây cũng sẽ vinh hiển đề danh bảng vàng.

Nhờ thanh danh của Tạ trạng nguyên, ngày khai trương Kim Bảng Lâu có vô số sĩ tử vừa đặt chân đến kinh thành liền vội vàng tìm đến Nam Thành để thuê trọ.

Khách điếm này không phục vụ cơm nước, nên kẻ đến trọ phần lớn đều sẽ ghé qua Hoành Thánh Tống Châu ăn một bát hoành thánh.
Trong lúc chuyện trò, tích cũ Tạ Tri Học tri ân báo đáp lại được đem ra nhắc lại.

Phúc Quý nghe xong, sắc mặt thoáng vẻ khinh thường.

Đợi đến lúc quán đóng cửa, hắn mới than phiền cùng ta:
“Chỉ là một phường tục nhân tham danh háo lợi!”

“Cái trò mưu tính này tám phần là do nhạc phụ hắn bày ra. Tạ Tri Học trong triều không có chỗ đứng, cưới Trần tiểu thư chẳng khác nào làm con rể nhà người ta, e là từ nay khó mà ngẩng đầu làm người.”

“Lão nhân kia cả ngày chỉ tính toán tìm đường cho con rể tiến thân!”

Nói rồi, hắn quay sang nhìn ta với ánh mắt trách móc:
“Tống Châu, ngươi cũng vậy. Bọn họ lợi dụng ngươi dựng nên chuyện nghĩa tình cảm động, mà ngươi lại chẳng phản ứng gì cả!”

Tay ta đang tính sổ sách khẽ khựng lại, ngẩng đầu lên:
“Họ lợi dụng ta điều gì?”

“Lợi dụng ngươi để xây dựng thanh danh!” Phúc Quý cao giọng, “Còn mượn cả các sĩ tử để quảng bá nhân nghĩa của Trần gia khắp thiên hạ!”

Ta khẽ cười:
“Bạc họ đưa là thật, khách điếm đã xây xong, sĩ tử được miễn phí trọ lại là thật, làm sao gọi là lợi dụng?”

“Việc tốt họ làm là thật, tiếng thơm họ nhận cũng là xứng đáng.”

“Nhưng mà—” Phúc Quý còn muốn biện luận.

Ta giơ tay, nhẹ chọc vào trán hắn:
“Luận việc chớ luận tâm. Việc người ta đã làm đến nơi đến chốn, ngươi còn mong cầu điều gì nữa?”

“Làm điều thiện thì phải vô tư, không nên cầu báo đáp!” Phúc Quý nói.

“Vậy thì chỉ có bậc thánh nhân mới làm được.” Ta cười nhạt, duỗi tay ra:
“Trên đời này, thánh nhân không nhiều đến vậy đâu.”

Phúc Quý im bặt.

Hôm sau, khi nhìn sang Kim Bảng Lâu, ánh mắt hắn phức tạp hơn trước, nhưng đã không còn tia khinh miệt.